De derde en laatste week klussen en camperen in Moldavië

Vrije dag - zondag 11 september

Geveld door Corona
De timing kon niet slechter… De ochtend na de excursie naar de wijnkelders van Milestii Mici (zie vorige blog) voelden Ernst en ik ons niet zo lekker. Slecht geslapen en een beetje verkouden (Larissa) en hoesterig (Ernst). Ernst weet dit aan het tochtige ritje in het open treintje in de ondergrondse wijnkelders en ik had het idee dat het wellicht iets te maken had met de hoeveelheid genoten wijn tijdens de wijnproeverij…

Toch maar even een Corona zelftest gedaan en wat bleek: ik testte negatief, maar Ernst positief! Aangezien een camper ongeveer uit één ruimte bestaat, waarin gekookt, gegeten, geslapen en gerecreëerd wordt, leek het onmogelijk voor mij om uit Ernst zijn buurt te blijven. Bovendien had ik toch wat Corona gerelateerde klachten en wilde ik absoluut niet het risico lopen dat ik de andere groepsleden dan wel de ouderen of de staf van het Centrum zou besmetten. We hebben dus besloten om samen vijf dagen in zelfisolatie te gaan. Op maandag testte een ander groepslid; Franc, eveneens positief op Corona en ook hij ging in zelfisolatie. Hierdoor hebben we helaas een groot deel van het programma van de tweede week in Moldavië moeten missen. Niettemin hebben we kunnen ervaren hoe ontzettend lief en meelevend de managers van het Centrum (Vlada, Katja en Veronica) zijn. Zo werd er bijvoorbeeld elke dag voor verse soep met broodjes en eventuele benodigde medicatie gezorgd.

Bezoek aan Chişinău
Een aantal groepsleden heeft die zondag een bezoek gebracht aan de hoofdstad van Moldavië: Chişinău, waar ze werden rondgeleid door Vlada, de manager van het Verpleegtehuis. Franc uit onze groep heeft hierover een blog geschreven, zie hieronder een samenvatting:

“’s Lands hoofdstad met een kwart van het totale aantal inwoners hebben we onder de zeer gewaardeerde begeleiding van Vlada bezocht. In een aangenaam uptempo heeft ze ons de belangrijkste gebouwen laten zien, waaronder het Presidentieel paleis en Parlementsgebouw, die beide ernstig beschadigd zijn geraakt bij een opstand in de negentiger jaren. Vlada heeft dit als jong kind meegemaakt en weet levendig aan te halen hoe bedreigend dat is geweest. Verder een museum dat een fraaie trappartij kent en een wat klassiek aandoende collectie. We hebben een verlate lunch genoten in een restaurant met een authentiek Moldavische kaart.”

Klussen in huisjes van ouderen in de omgeving van Străşeni - 12 t/m 14 september

Het verhaal van Grigore
Grigore is 71 jaar oud, heeft een zeer klein pensioen van circa 60 euro per maand, is nooit getrouwd geweest en woont al lange tijd alleen. Toen het Home Care Team voor het eerst bij hem kwam, was hij volledig blind. Het team heeft het voor elkaar gekregen om hem een medische check-up te laten ondergaan en inmiddels is hij geopereerd aan beide ogen. Zijn huis is in een armoedige staat en heeft veel onderhoud c.q. reparaties nodig. Dus togen de klussers van team 3 vol goede moed aan het werk. Een van de klussers, Jolande, beschrijft haar persoonlijke ervaring als volgt:

“De eerste dag was Grigore eigenlijk niet echt blij met ons, want ja; wij sleepten wel zo in een keer al zijn huisraad naar buiten en begonnen zijn muren af te steken. En dat werd er in eerste instantie niet mooier op. Dus ondanks dat de muur in de kamer - waar de afvoerpijp van de kachel/stoof loopt - gerepareerd werd, lieten wij hem die eerste dag toch wel een beetje verbouwereerd achter. 

Op dag 2 was hij een stuk vrolijker. Terwijl wij aan het verven waren, knapten niet alleen de kamers en de kozijnen op, maar ook Grigore. Dat deed me goed. Hij was blij en zong af en toe een liedje bij me in de kamer. Alle scheuren in de wanden werden gedicht, het dak grotendeels gerepareerd en er werd buiten een mooi toilethok getimmerd. 

Dag 3: de afronding. We hebben de plinten geverfd, linoleum gelegd, enkele meubelstukken schoongemaakt en geverfd. Van het centrum kreeg hij een “nieuw” bed, mooi op hoogte met beweegbare bodem. Én een lekker matras met nieuw linnengoed. Hij was zo dankbaar en blij. Hij heeft nu een huisje dat wind- en waterdicht is en, zoals hij zelf zegt: “met een luxe wc”.

Wat kun je met weinig zulke mensen blij maken. Ik ben blij dat we Grigore hebben kunnen helpen. Het is een druppel op een gloeiende plaat, maar toch…”.

Een dagje mee met het Home Care Team - dinsdag 13 september

Dagelijks gaat een tweekoppig thuiszorgteam bij mensen langs die lichamelijke of geestelijke verzorging nodig hebben, maar niet naar het DCC kunnen komen. Ook worden er lichte huishoudelijke klusjes uitgevoerd. Wekelijks worden ongeveer een veertigtal ouderen op deze manier bezocht.

Een van de groepsleden, Ada, is - terwijl wij (Ernst en ik; Larissa) nog altijd in zelfisolatie zaten - een dagje mee geweest met het Home Care Team. Zij schreef hierover het volgende:

“Vandaag een heel bijzondere dag: ik mocht mee met 'home-care', te vergelijken met onze wijkverpleging, maar ook weer niet. De enige overeenkomst is zorg voor kwetsbare, afhankelijke mensen. Er stonden vandaag vijf adressen op de lijst, maar eerst moesten we nog even boodschappen doen: 5 broden, 5 pakken melk, 5 pakjes thee en 5 zakken boekweit. Van tevoren waren we gewaarschuwd: Moldavië is het armste land van Europa, je zult geconfronteerd worden met bittere armoe en oude huisjes, waar van alles mis mee is. Scheve, verfloze huizen, modder, grote stenen en een ongelijk pad dat naar de deur leidt en voordeuren die niet op slot kunnen, geen stromend water (waterputten in elke straat), geen gas, bij twee dames ook geen elektriciteit. Bij drie van de vijf een lemen vloer (koud). Een van de dames had alleen plastic slippers en vroeg in tranen om schoenen voor de winter, een ander was bang om uit haar schamele huisje gezet te worden, en alle vijf de dames waren alleen, zonder familie, en straatarm. De wijkverpleging komt één keer in de week. De verzorging is een nat washandje over gezicht, handen en voeten. Voeten en nagels zijn gitzwart en worden met een bot schaartje geknipt. Met één brood, één pak melk, één pakje thee en de boekweit moeten ze de hele week doen. Troosteloze triestheid!! De winter komt er aan, maar nu al die verkleumde handen en voeten. Angst: 'wat als er met mij wat gebeurt!" Een van de dames die welelektriciteit had, huilde omdat ze de rekening niet kon betalen. Het liefst had ik van alles voor ze gekocht en gedaan. Het laat je niet los, een steen op je maag. Wat zijn wij, ondanks alles, enorm bevoorrecht dat wij in Nederland wonen. Voor de dames van Home-care die ik vandaag heb leren kennen, alleen maar lof. Over stoffige weggetjes, langs boze honden en bijna geen middelen doen ze wat ze kunnen, met heel veel liefde en aandacht.”

Op excursie met ouderen in de campers - 12 t/m 14 september

Ook deze week is weer een aantal groepsleden met hun campers met ouderen en begeleiders op excursie geweest. Er werd onder andere een bezoek gebracht aan het Dendrarium Park in Chişinău. Een mooi park van 76 hectare in het midden van de hoofdstad. Ook zijn die week meerdere kloosters bezocht, zoals het Mănăstirea Sf. Gheorghe in Suruceni, gesticht in 1785 door een monnik uit Montenegro en het Condrița-klooster van Sint-Nicolaas, een orthodox klooster van monniken, gesticht in de achttiende eeuw. Ook deze uitstapjes werden afgesloten met een gezamenlijke lunch.

Aan de slag in het DCC en Verpleegtehuis - 12 t/m 15 september

Deze week zijn er naast de dagelijkse taken in het Centrum een aantal extra klussen uitgevoerd, zoals: het aanpakken van een vochtprobleem in een van de badkamers, dakgoten schoonmaken, kamers schilderen, diverse deuren voorzien van nieuw hang- en sluitwerk, een waterberging graven voor regenwater, diverse deuren isoleren en radiatorfolie plaatsen achter alle radiatoren.

Op donderdag hebben twee groepsleden; Ada en Annie, een hele zak met uit Nederland meegebrachte tweedehands brillen geprobeerd bij enkele ouderen. Sommige ouderen hadden een leesbril nodig, anderen juist een bril voor veraf. Uiteindelijk zijn veertien ouderen geholpen met een bril en een oudere met een gehoorapparaat. Ada vertelde dat een mevrouw zo bijziend was, dat er letterlijk een wereld voor haar ogen open ging, nadat ze een bril had gekregen. Het moeten mooie momenten zijn geweest.

Aan alles komt een eind…

En dat betekent afscheid nemen. Op vrijdagochtend van de ouderen, vrijdagavond met onze eigen groep en zaterdagmiddag van de stafleden van het Centrum.

Afscheid van de ouderen - 16 september

Aangezien ik die ochtend nog steeds negatief testte op Corona en ik 5 dagen in zelfisolatie had doorgebracht, ben ik vandaag meegegaan naar het DCC. Mondkapje op voor de zekerheid en de rol van fotograaf op me genomen zodat ik toch wat afstand kon creëren. Tijdens de “Dag van de Open Deur” op het DCC op 5 september werd voor ons een uitgebreid welkomstfeestje georganiseerd. Bij het afscheid van de ouderen was het de bedoeling dat wij het afscheidsfeestje zouden organiseren. En daar horen natuurlijk Nederlandse smartlappen (onder begeleiding van mondharmonica en viool), pannenkoeken, wafels en Oud Hollandse spelletjes bij! Ook hebben wij met zijn allen een door groepslid Fokke geschreven “kluslied” ten gehore gebracht, waarbij het laatste couplet in het Roemeens was vertaald via  Google Translate. Geen idee of de luisteraars iets begrepen van onze uitspraak maar de bedoeling was goed…

Afscheid van de staf - 17 september

Om 14:00 uur werden we ontvangen in het Day Care Centre voor een afscheidslunch met het personeel en alle vrijwilligers van het Centrum. Gelukkig waren Ernst en Franc inmiddels klachtenvrij en konden ze daarom vandaag mee. Zij het dat ze i.v.m. eventuele besmettelijkheid wel aan een apart tafeltje wilden zitten. We hebben een heerlijke lunch voorgeschoteld gekregen met vis, vlees, gegrilde groente, salade, etc. Na de lunch pakte een van de stafleden; Gregory, de microfoon, en onder begeleiding van muziek zette hij een Moldavisch lied in. Ook twee andere personeelsleden bleken erg mooi te kunnen zingen. Moldaviërs houden erg van vlotte muziek en van dansen. Dus daar gingen de beentjes wederom van de vloer! Het was een heerlijke middag.

Na een paar uur namen we, al zingend en zwaaiend, afscheid van de staf op de klanken van het prachtige lied van Vera Lynn: “We’ll meet again. Don’t know where. Don’t know when. But I know we’ll meet again some sunny day”.

En daarmee kwam een einde aan een unieke en bijzondere groepsreis naar Moldavië.

Lees deel 1 van deze blogreeks.
Lees deel 2 van deze blogreeks.