Camperen in Saksen

De basis voor de overvloed aan kastelen in het betrekkelijk kleine Saksen werd al gelegd in negende eeuw, zo lezen wij, toen de adel van het Huis Wettin er aan de macht kwam en de grondlegger was voor al deze prachtige monumenten. Vele eeuwen later leverde de zeventiende-eeuwse keurvorst August de Sterke een flinke bijdrage. Hij had een wel zeer onbeteugelde passie voor luxe en verzilverde zijn lust met de opbrengsten uit de mijnen in het Erzgebirge. Hij bracht Saksen er bijna mee aan de rand van de financiële afgrond, maar nu zijn wij dankbaar voor deze prachtige nalatenschap. Dat hij ook nog tijd had 354 kinderen te verwekken is een wapenfeit. Pas in 1918 werd het koninkrijk Saksen opgeheven. Onze nieuwsgierigheid is gewekt en met de tien dagen geldige Schlösserlandkarte gaan wij dit alles eens bekijken.

Schloss Augustusburg

Op ons gemak camperen we richting Saksen. Aan de noordrand van het Erzgebirge, bij Hohenfichte, vangen wij al snel een glimp op van het hooggelegen Schloss Augustusburg in Augustusburg. De volgende ochtend e-biken wij vier kilometer naar het wit-roze lust- en jachtslot, met fraaie versieringen en wapens, rond 1500 gebouwd door Kurfürst August. Het geheel is een grote rechthoek met ruime binnenplaatsen en in het midden het bronhuis, waarin de watervoorziening werd geregeld. Er is nog weinig van de vroegere leefstijl te zien, maar het motormuseum, het grootste van Europa, doet ons dit snel vergeten. Ook de jacht met flora en fauna komen uitgebreid aan de orde en last but not least: het uitzicht rondom is fabelachtig en het stadje ook.

Schloss Freudenstein

En dan volgt Freiberg, de zilverstad met Schloss Freudenstein, onlangs gerenoveerd. Sinds 1765 is hierin de TU Bergakademie Freiberg gevestigd, ’s werelds oudste mijnbouwacademie. De uitgebreide mineralencollectie daar is voor kenners heel speciaal. De geschiedenis van dit slot kent een tranentrekker. Anna, dochter van Moritz von Sachsen, had hier haar roots. Vanwege de zilverschat trouwde Willem van Oranje met deze rijke wees, maar ondanks de vijf kinderen werd de echt geen succes. Uiteindelijk scheidde Van Oranje van haar met de list haar krankzinnig te laten verklaren. Zij baarde wel prins Maurits, de latere stadhouder van Holland en groot veldheer bij de Slag bij Nieuwpoort in 1600. Willem van Oranje hield de bruidsschat, de boef. Anna stierf kommervol op 33-jarige leeftijd, opgesloten in Dresden.

Met een wat triest gevoel lopen wij door deze mooie stad terug naar onze camperplaats bij het zwembad. Na een landelijke tocht krijgen wij zicht op een wel zeer apart rond slot, een grote taart gelijk: Schloss Weesenstein in Müglitztal. Een architectonische curiositeit en daar is niets te veel mee gezegd. Gebouwd rond 1200 als verdedigingswerk en sinds 1550 in handen van het Huis Wettin, waarna het eeuwenlang van boven naar beneden en letterlijk om de berg werd uitgebouwd. Fraai gedecoreerd met fresco’s en twee kapellen: rooms-katholiek en Luthers.

Schloss Weesenstein

Met een hoofd vol weetjes lunchen we in de voormalige kasteelkeuken en rijden daarna naar Pirna, waar op het hooggelegen Sonnenstein een camperplaats is. Hier ook het gelijknamige slot, dat nu een bestuurlijke bestemming heeft. In de nazitijd werden hier 14 duizend mensen met een verstandelijke beperking geëuthanaseerd, omdat ze niet pasten in hun Reich. Vanaf de Elbe, in Altstadt Pirna, torent de burcht met de lieflijke naam hoog, ongenaakbaar en wreed.

Festung Königstein

Het Nationalpark Sächsische Schweiz is heel apart en vesting Königstein ligt er spectaculair hoog op een berg. Het is een echt toeristisch spektakel, met beneden parkeerfaciliteiten en een bus voor wie niet wil lopen. Vanaf het jaar 1241 is hier al sprake van een vesting, omgeven door een muur van twee kilometer, met daarbinnen een bijna compleet dorp op 9,5 hectare met dertig gebouwen, kazematten en een oogstrelend lusthofje aan de Elbekant.

Vesting Königstein

August de Sterke bouwde dit hofje, om zich daar terug te kunnen trekken. Door de zeer hoge, ommuurde en ongenaakbare ligging, is wel duidelijk dat Königstein als gevangenis en bewaarplaats van kostbaarheden tijdens oorlogen heel belangrijk was. Over deze vesting is veel te zeggen, maar met de weidse uitzichten rondom is alleen het rondwandelen al puur genieten. Als we naar beneden lopen, zien we stoer gedecoreerde kanonnen glimmend in het gelid staan. Wij gaan snel weer door...

Burg Stolpen

Stolpen is een lieflijk stadje, gelegen aan de voet van de langgerekte steenmassa Burg Stolpen, met drie torens, die liefkozend de drei Ungleichen worden genoemd. In de oude Slavische taal Sorbisch betekent Stolpen zuilen. Het refereert aan de zuilen die hier door een vulkaanuitbarsting miljoenen jaren geleden tot vijftien kilometer diep in de grond steken. De burcht is een verdedigingswerk, maar wel met adellijke onderkomens, bijgebouwd door August de Sterke. Gravin Cosel, een van zijn maîtresses, werd hier 49 jaar opgesloten, tot ze op bijna 85-jarige leeftijd stierf, nu 250 jaar geleden. Dat krijg je als je een te grote mond hebt! Haar woontoren is gerenoveerd en haar graf is in de kapelruïne.

Met 82 meter is de in keihard basalt uitgehakte waterput van Burg Stolpen een van de diepste ter wereld. Mijnwerkers hebben er 23 jaar aan gewerkt. In de middag vertrekken wij naar Sorbenstadt Bautzen, op een granietplateau hoog boven de Spree uittorenend.

Bautzen met de Orthenburg

Eigenlijk willen we de Ortenburg bezoeken, maar dat is in gebruik als een soort provinciehuis. In het naastgelegen voormalige Salzhaus is nu het Sorbenmuseum gevestigd en dat kunnen we wel bezoeken. De 60 duizend Duitse Sorben vormen een Slavisch volk, dat nog een eigen taal heeft. Straatnamen in het Duits en Sorbisch getuigen daarvan.

Schloss Moritzburg

We maken een tussenstop in Radeberg, bij Schloss Klippenstein. De hofbrouwerij van deze ridderburcht brouwde in die tijd enkel bier voor de Saksische koningen, maar is nu uitgegroeid tot een internationaal biermerk: Radeberger. Wij camperen verder over de A4 en nemen afslag Moritzburg en zien vervolgens het gele sprookjeswaterslot prominent aan het eind van de slotlaan.

Jachtslot Moritzburg is in 1542 aangekocht door zijn naamgever en vanaf 1723 heeft August de Sterke het slot verfraaid tot de huidige staat. De interieurbezichtiging is van korte duur en voor we het beseffen, staan we alweer in het slotpark. Opvallend is dat het een licht slot is, met in elke zaal vier hoekstookplaatsen: pure luxe. Hertenkoppen kijken op ons neer en we voelen de ogen van megaveel suppoosten in onze rug. Eyecatcher is een subliem gedekte tafel.

Prachtige eetzaal in Jagd- und Lustschloss Moritzburg

Gewölbe Festung

De reis voert ons naar de grote stad Dresden en we staan handig bij de City-Herberge, dicht bij het centrum. De Gewölbe Festung is ons eerste doel, rond 1820 nutteloos geworden en dichtgestort. De zogeheten Brühlsche terrassen, die als vanaf een balkon uitzicht bieden op de Elbe, werden erboven gesitueerd. Pas veel later zijn de gewelven weer opengelegd, zodat we nu ondergronds deze historie kunnen proeven. ’s Middags wandelen we naar paleiscomplex de Zwinger en bekijken de Gemäldegalerie. De collectie is onvoorstelbaar waardevol en niet te verzekeren, dus in elke kier, hoek, gang en achter elke deur staan bewakers. Deze pracht aan meesterwerken kun je niet beschrijven. Daarna nemen we maar een gewoon glas bier.

Residenzschloss

De volgende dag gaan we naar het Residenzschloss, ook in Dresden. De rondleiding start dagelijks om 11.00 uur en voert door het Schloss, neues Grünes Gewölbe, Fürstengalerie, Turkse kamer en de Riesesaal met ridderuitrustingen. Het is in één woord formidabel, vooral dankzij de gids, die zelf historicus is. Alles wordt belicht: de start in 1485, de verdere bouw, de vernietiging aan het einde van de Tweede Wereldoorlog en het gegeven dat er in de DDR-tijd niets met het slot gebeurde. De afgelopen 25 jaar is het gerenoveerd in de stijl ten tijde van August de Sterke. Alle Dresdense kostbaarheden werden tijdens de oorlogen elders veilig gesteld, onder andere in Festung Königstein en daarna meegenomen naar Rusland. Alles is onbeschadigd teruggekomen.

Schloss Colditz

Voor de rondleiding in Schloss Colditz moeten we op tijd weg. Vanwege een omleiding rijden wij door verrassende dorpjes Colditz binnen. De grote burcht torent hoog en kil boven de stad uit. Het slot werd gevestigd in 1100 en van de vijftiende tot en met de achttiende eeuw was het in bezit van het Huis Wettin. August de Sterke vond het renaissancejachtslot ouderwets, dankte het af ten faveure van het Jagdschloss Moritzburg, maar het interieur nam hij wel mee. Pas in de negentiende eeuw kwam Colditz weer in gebruik, maar nu als gekkenhuis. Tot Schloss Sonnenstein tijdens Tweede Wereldoorlog de zieken overnam. Colditz werd een Offizierslager, een gevangenis voor geallieerde officieren. Vanwege de minstens driehonderd vluchtpogingen stond het slot destijds bekend als de vluchtacademie. We horen er veel spannende verhalen en zien tunnels. De burcht zelf is immens groot en ronduit kaal, maar zeer interessant door zijn geschiedenis. Wij vluchten naar overnachtingsplek Trebsen, met een kleine waterburcht, die nu als restaurant in gebruik is.

Schloss Colditz

Tot slot willen wij naar een gewone residentie, ofwel een Wohnsitz, met stoelen, tafels, bedden en een keuken. Barockschloss Delitzsch was in 1689 nog een waterburcht en is omgebouwd tot een Damenschloss. De Lustgarten steelt werkelijk de show. Wij mogen wat van de woonetage van de dames zien: een eetzaal met eenvoudig gedekte tafel, een slaapkamer met een kort praalbed en een keuken met allerlei aardigheden. Delitzsch werd na de Slag bij Waterloo door Pruissen ingelijfd en kwam na de Wende terug bij Saksen. Met de camper is dit een supertrip. Wat heeft het Huis Wettin Saksen verfraaid met zijn kastelen. Onze nieuwsgierigheid is bevredigd en vorstelijk zetten wij weer koers naar het westen.

Dit artikel verscheen in een andere vorm in Kampeerauto nr. 7 2015.