Baronie van Breda

Koning Willem II was zo gek op het bosrijke Tilburg, dat hij er een buitenresidentie wilde. Helaas, hij stierf tijdens de bouw en nu is het een Paleis-Raadhuis. Wel is hij vereeuwigd in een groot standbeeld en in de naam van eredivisievoetbalclub Willem II.
Zo, de teneur van onze Oranje-Nassautoer is gezet. Nu naar het Textielmuseum.
Het museum kijkt vooruit en laat de nieuwste ontwikkelingen zien in de textielbranche. In de Design Studio ontwerp je zelf sokken en sjaals, in het TextielLab zijn kunstenaars bezig.

Hoog tijd om naar buiten te gaan en we rijden naar Stadsbos013, een natuurgebied waar vijf wandelingen uitgezet zijn. Wij kiezen voor het achttiende-eeuwse park De Oude Warande, met een vernuftige stervormige lanenstructuur. In het midden ligt het spiegelkunstwerk Grotto en op de eromheen gesitueerde banken is dus veel te bekijken. Voor de overnachting gaan wij naar Riel, tegen de Regte Heide aan, een te gek heidegebied.
> Textielmuseum
> De Oude Warande

Nog even de zeven grafheuvels op de Regte Heide zien, stammend uit de midden-bronstijd. Je ontdekt ze al snel dankzij de palenkrans eromheen. Dit heidegebied is mooi: als het  fietsweer is, komen we terug. Dan rijden we richting Baarle-Nassau langs de Alphense Bergen, een jachtterrein van de Nassaus. Vanaf de camperplaats bij Baarle fietsen we naar het centrum, op onnavolgbare wijze verdeeld in Nederlands en Belgisch grondgebied.

In de wijk Loveren staat een woonhuis met een Belgische nummer 1 en een Nederlandse nummer 19 op de deur. Overal Belgische enclaves, alleen op stoeptegels zie je waar je bent. Waarom wordt dit niet aangepast, vragen we bij de Tourist Info. “Dat kost te veel toeristen”, lacht een medewerker.
In het Belgisch deel ligt bierbrouwerij De dochter van de korenaar en we verwennen ons ten slotte met een paar van die dochters.
> Regte Heide
> Baarle
> Bierbrouwerij De dochter van de korenaar

We rijden naar Gilze door een uitgestrekt gebied met kleine buurtschappen, grote boerderijen en met bomen omzoomde wegen. We stoppen even bij de gerestaureerde steenfabriek uit 1890, waarbij het ringovengebouw met schoorsteen de eyecatcher is. We zetten de camper in het nabije Molenschot en fietsen in een viezige miezerregen naar de nabije Sint-Annakapel, reeds in 1549 in een register van de Oranje-Nassaus vermeld. Vooral rond haar naamdag 26 juli komen hier horden pelgrims om te bidden voor een ‘Anneke’ of een ‘manneke’ en dit belooft betere resultaten dan datingsites.

Wij steken een kaarsje aan voor beter weer en fietsen even later droog verder naar een gebied met prachtige landgoederen. Valkenberg is de grootste, met een goed verscholen landhuis uit 1440. Het vormt één geheel met de landgoederen Hondsdonk, Oud-Lugtenburg en Luchtenburg, waarvan de huizen wel in volle glorie zijn te bewonderen. Het gebied loopt door in de Strijbeekse Heide. Het is hier genietend dwalen, fantaserend over hoe de luiden hier eens leefden.
> Sint-Annakapel
> Landgoed Valkenberg
> Strijbeekse Heide

Het Oranje-Nassaupad voert naar Chaam, bekend van de jaarlijkse wielerronde Acht van Chaam. Wij parkeren bij de Chaamse Bossen en nemen met stevige wandelschoenen het Geuzenpad, een zandpad waarover eeuwen terug gereformeerden naar hun kerk in Gilze liepen. Verderop glinstert het Ossengoor, dat na intensief agrarisch gebruik nu weer lekker goor is, drassig, een luisterrijk water. En verder kuieren we, door dit voormalige jachtgebied van de Nassaus. De eeuwenoude dikke bomen móet je gewoon even aanraken.

Na acht kilometer gewandeld te hebben, rijden we naar de biologische wijngaard Dassemus in Chaam, grenzend aan natuurgebied Het Broek in het Chaamse Bekengebied. We kloppen aan voor een wandeling door de wijngaard onder een heldere winterse lucht. Natuurlijk schaffen wij een paar flessen aan; de witte Solaris smaakt alvast heerlijk.
> Het Ossengoor
> Wijngaard Dassemus

Kasteel Bouvigne ten zuiden van Breda ligt pronkend aan een vijver, omgeven door drie bijzondere tuinen. Lang was het als jachtslot in het bezit van de Nassaus. Het nabije Mastbos was ooit een productiebos: van de grove dennen werden scheepsmasten gemaakt. Wij trekken acht kilometer langs brede lanen, omgeven door dikke bomen vol tjilpende vogels en langs allerlei watertjes. Verkwikt rijden we Nassaustad Breda in op weg naar het Kasteel van Breda, nu de Koninklijke Militaire Academie.

Het ruiterstandbeeld van stadhouder-koning Willem III staat verderop. In de Grote Kerk bevindt zich het familiegraf van de Nassaus. De in Delft vermoorde Willem I van Oranje, Willem de Zwijger, kon hier in 1584 niet worden bijgezet, omdat Breda in Spaanse handen was. In 1937 werd pal onder het grafmonument van graaf Engelbert van Nassau de eeuwenoude grafkelder ontdekt, op aanwijzingen van een wichelroedeloopster. Bij latere restauraties eind vorige eeuw werden de kisten heropend en de lichamen onderzocht op DNA. Ja, het waren echte Nassaus.
> Kasteel Bouvigne
> Kasteel van Breda

Wij parkeren bij uitspanning De Vijf Eiken: de wandelschoenen gaan weer aan voor een wandeling door Boswachterij Dorst. Dit natuur- en waterwingebied kenmerkt zich door ongerept bos, dat is teruggegeven aan de natuur. Het oogt wat slordig na het chique, gecultiveerde Mastbos. Onderweg komen we langs vennen en leemputten, overblijfselen van de afgebroken Rijense steenfabriek, en soms krijgen we gezelschap van Schotse hooglanders. De dertien kilometer lange route voert langs vijf folly’s, fantasiekunstwerken – letterlijk dwaasheden – die in de achttiende eeuw hot waren.

Sommige lijken in de natuur opgegaan, maar niet de colombier, de duiventil, waar we onder het winterse zonnetje even uitrusten. Het is een fraaie afronding van het op de camper aangepaste Oranje-Nassaupad. We komen tot de slotsom dat de Baronie verrukkelijk veelzijdig is, mede door het adellijke tintje. De Nassaus en hun vrinden hebben voor een mooie, groene nalatenschap gezorgd. Wij gaan terug naar ons burgerhuis, maar komen hier zeker nog een keer terug.
> Boswachterij Dorst

Overnachten

De sitecodes verwijzen naar locaties op Campercontact.com.

Gpx-routebestanden

• Tilburg - Tiel
• Riel - Alphen - Baarle-Nassau
• Baarle-Nassau - Molenschot
• Molenschot - Hoogstraten
• Hoogstraten - Mastbos - Breda
• Breda - parkren wandeling Dorstbos
• Rondje zwerven De Baronie POI's
• Rondje zwerven De Baronie POI's - ov2
• Fietsrondje Molenschot - Sint-Annabos (27 km)
• Wandeling Chaamse Bosschen (8 km)
• Wandeling Kunstroute Dorst - Rijen (13 km)
• Wandeling Mastbos (8,5 km)